๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๙ : ตัวอย่างพระลงหนังสือ (๑)

 

พระสมเด็จเป็นพระเนื้อผงรุ่นเก่า อายุอย่างน้อย ๑๔๕ ปี สร้างที่วัด กดด้วยมือ ไม่ใช่ใช้เครื่องกดที่โรงงาน

ดังนั้น ความแตกต่างจึงไม่ใช่มีแต่พิมพ์ทรงอย่างเดียว เนื้อหาก็ต่างกันทุกองค์ด้วย

ถึงมาจากแม่พิมพ์เดียวกัน แค่สร้างต่างครกต่างเวลา เนื้อก็ต่างกัน

ในครกเดียวกัน ก็อยู่ที่เนื้อปูนตอนกดพระ เหลวหรือแห้ง มวลสารติดเนื้อมา มากหรือน้อย

คนกดก็สำคัญ ถ้าตั้งใจ พระจะออกมาสวย เนื้อเต็มพิมพ์ ตอนนำพระออกมาตัดขอบ ถ้าประณีต พระจะได้สัดส่วน

จากนั้นขึ้นอยู่กับการเก็บรักษา ไม่ว่าจะใช้บูชา ขึ้นหิ้งพระ หรือลงกรุ

ดังนั้น การบรรยายภาพพระจึงควรบรรยายถึงเนื้อพระด้วย ไม่ใช่พูดแต่พิมพ์อย่างเดียว

พระที่นำมาเป็นตัวอย่างองค์แรก เป็นพิมพ์บางขุนพรหมที่มีเส้นสายบาง แต่มีกรอบบังคับพิมพ์เหมือนพระสมเด็จยุคสอง ฝีมือแกะพิมพ์แบบช่างชาวบ้าน

องค์ที่ ๑.๑

พิมพ์ทรง

พิมพ์มาตรฐานบางขุนพรหมฝีมือช่างหลวง มีกรอบบังคับพิมพ์ ซุ้มบาง ได้สัดส่วน เอียงไปทางซ้าย แตะกรอบบริเวณเข่าซ้าย องค์พระนั่งตรง สง่างาม  หน้าเมล็ดงา เกศเรียวยาว ปลายสะบัด มีเส้นคอ ลำตัวเป็นรูปห้าเหลี่ยม  แขนซ้ายยาว แขนขวาสั้น มีชายจีวร หน้าตักตรง ฐานกลางปลายขวาเชิดขึ้น ฐานล่างขวาเล็กเรียว ชนซุ้ม

เนื้อหา

เนื้อขาวคราบเหลือง แก่ปูน คราบกรุน้อย หลังปาดเรียบ ด้านหน้ามีคราบบาง ๆ ทับคราบน้ำมันตังอิ้ว ปูนเดือดใกล้ซุ้มซ้าย และศอกขวา ด้านหลังเนื้อแบบเดียวกัน ปูนเดือดติดขอบซ้ายบน รอยยุบ ย่น กระจายไปทั่ว เนื้อสวยทั้งหน้าและหลัง

 

********************************************